عوارض و درمان قند خون بالا ملقب به دیابت یا بیماری قند

۱۰ درصد مردم جهان به بیماری دیابت مبتلا هستند و از هر ۴بیمار دیابتی ۱نفر دچار زخم در پاست، شاید باورنکردنی باشد ولی هر ۲۰ثانیه ۱پا به علت زخم پای دیابتی در دنیا قطع میشود.

قند خون چیست؟؟؟؟

مقدار گلوکز موجود در خون را قند خون می نامیم. مقدار نرمال و طبیعی قند خون بسیار مهم است و شناخت محدوده نرمال گلوکز باعث به  کنترل دیابت کمک می کند.

گلوکز چیست و قند خون نرمال و طبیعی چه مقدار باید باشد؟

گلوکز قندی است که در میوه جات و همچنین لاکتوزه شیر است که بعد از استفاده در بدن به گلوکوز تبدیل می شود و سپس به انرژی برای بدن تبدیل می شود .در آزمایش ها عددی  نشان دهنده پیشرفت بیماری و نوع بیماری است، اگر عدد قند خون فرد پایین تر از ۱۰۰ باشد فرد به دیابت مبتلا نیست و میزان قند خون طبیعی است؛ اگر بین ۱۰۰ الی ۱۲۶ باشد پیش دیابت است و نزدیک به بیماری دیابت است(در آینده)، قند خون بالای ۱۳۰ مبتلا به نوع دیابت است و فرد باید خیلی سریع تحت درمان قرار گیرد (در ادامه مطلب این مقادیر بطور کامل لیست شده است).

در این بیماری توانایی تولید هورمون انسولین در بدن از بین می‌رود یا بدن در برابر انسولین مقاوم شده و بنابراین انسولین تولیدی نمی‌تواند عملکرد طبیعی خود را انجام دهد. نقش اصلی انسولین پایین آوردن قند خون توسط سازوکارهای مختلف است.

علائم و انواع دیابت 

هموگلوبین در بدن نشان دهنده میزان قند خون است. اگر عدد هموگلوبین قند خون از حدی بالاتر باشد دیابت نوع یک است که همراه باپرنوشی، سرگیجه و تکرر ادرار خود را نشان می دهد؛ در نوع ۲ ، قند خون بالا نیست و هیچ علامتی ندارد و بیماری باید با آزمایش چک شود و بعد از تشخیص میزان قند خون مناسب، بیمار تحت درمان قرار گیرد .نتیجه می گیریم دیابت دو نوع اصلی دارد که در ادامه عوارض این دو نوع بیان می شود:

عوارض دیابت

بطور کلی دیابت در دراز مدت در بدن، سبب تخریب رگ‌های بسیار ریز در بدن می‌شود که می‌تواند اعضای مختلف بدن همچون کلیه، چشم، پا  و اعصاب را درگیر کند. همچنین دیابت با افزایش ریسک بیماری‌های قلبی عروقی ارتباط مستقیمی دارد؛ لذا غربالگری و تشخیص زودرس این بیماری در افراد با ریسک بالا می‌تواند در پیشگیری از این عوارض مؤثر باشد.

اگر قند خون بالا داریم چیکار کنیم؟

در صورت تشخیص قند خون بالا فرد حتما باید نکات زیر را رعایت نماید :

• از رژیم غذایی مناسب استفاده کند.
• از اضافه وزن جلوگیری کند.
• فعالیت مناسب بدنی داشته باشد .
• در مصرف فست فودها زیاده روی نکنید، فست فودها به طور مصنوعی با چربی های مضر و نیز کربوهیدرات های تصفیه شده و مصنوعی اشباع می شوند که این موضوع خطر ابتلا به دیابت را افزایش می دهد .

 

مقدار طبیعی قند خون

قند خون نرمال در حالت ناشتا بصورت زیر است:

برای افراد مبتلا به دیابت : ۱۳۰ تا ۸۰ میلی گرم بر دسی لیتر است.

برای افراد بدون دیابت : ۹۹ تا ۷۰ میلی گرم بر دسی لیتر است.

قند خون نرمال دو ساعت بعد از غذا بصورت زیر است :

برای افراد مبتلا به دیابت : کمتر از ۱۸۰ میلی گرم بر دسی لیتر

برای افراد بدون دیابت : کمتر از ۱۴۰ میلی گرم بر دسی لیتر

قند خون نرمال در دیابت بارداری بصورت زیر است:

قند ناشتا و قبل از غذا : ۹۲ میلی گرم بر دسی لیتر است.

بعد از غذا:۱۲۰ میلی گرم بر دسی لیتر است.

قند نرمال در مادر باردار با دیابت قبلی بصورت زیر است:

قند ناشتا و قبل از غذا : ۹۹ تا ۶۰ میلی گرم بر دسی لیتر است.

بعد از غذا: ۱۲۹-۱۰۰ میلی گرم بر دسی لیتر است.

 

زخم پای دیابتی

یکی از مهم‌ترین عوارض بیماری دیابت، اختلالات پاي ديابتي است.  تقريبا ۲۵ درصد از كساني كه مبتلابه ديابت هستند در طول زندگي خود به عوارض پاي ديابتي دچار می‌شوند.  یکی از مهم‌ترین مشکلات بیمار زخم پای دیابتی است که ۴۰ درصد افراد مبتلابه زخم پای دیابتی دچار قطع عضو می‌شوند.  این زخم‌ها می‌توانند علل گوناگونی داشته باشند و باعث عفونت پاها شوند که می‌توان با معاینه زخم‌ها توسط متخصص و تشخیص علت آن و با توجه به علائم، برای درمان زخم پای دیابتی اقدام کرد.علائم و نشانه‌های مختلف آن می‌تواند شامل ورم، سوزش، تاول، ترک پوست، بی‌حسی و گزگز پا، سیاه شدن و کبودی پا و درد باشد. کلیه افراد مبتلا به دیابت باید مراقبت وضعیت پاهای خود باشند. در صورتی عدم مراقبت و توجه، عوارض شدیدی از قبیل زخم پای دیابتی و قطع عضو آن‌ها را تهدید می‌کند.

زخم پای دیابتی ها که می‌تواند به کوچکی تاولی باشد که از پوشیدن کفش‌های تنگ به وجود آمده است، ممکن است مشکلات زیادی را به وجود بیاورد. در صورتی که اقدامی برای درمان پای دیابتی صورت نگیرد، خطر عفونت وجود دارد. عفونت در افراد دیابتی به سرعت گسترش پیدا می‌کند و از آنجا که اکثر بیماران دچار بی حسی در ناحیه پا هستند، متوجه وخامت مشکل نخواهند شد.

نکته:مکانیسم های آسیب در زخم پای دیابتی شامل؛ اختلال سیستم عصبی، اختلال سیستم عروقی و یا هردوباهم میباشد.

عوامل ایجاد زخم:

• اختلالات عصبی (بی حسی در پا به صورت موضعی یا در کل پا)
• اختلالات عروقی (ضعف در خون رسانی)
• عدم کنترل قند خون
• بدشکلی های پا (کف پای صاف،هالوس والگوس ،انگشت چکشی ،بررسی بیشتر در ادامه…)
• کفش نامناسب (کفش تنگ وغیر طبی)
• بیماری شارکو
• پینه های موضعی در پا
• چاقی و سن بالا
• آسیب های خارجی(فرو رفتن وسیله تیز در پا)

 

مراحل ایجاد زخم :

1. تشکیل پینه ی موضعی ویا قرمزی سطحی در پوست مشاهد میشود.
2.  التهاب، ادم و زخم کم عمق در پوست مشهود است.
3.  پوست دچار نکروز شده، چربی دراطراف این منطقه ایجاد می‌شود و پوست اطراف این لایه‌ها از بین می‌رود.
4.  چربی زیر پوستی از بین می‌رود.
5.  بافت نکروزی در اطراف این عضلات بیشتر می‌شود.
6.  کورتکس استخوان آسیب می‌بیند و سبب ایجاد استئومیلیت می‌شود.
7.  التهاب مفصلی عفونی ، عفونت پاتولوژیک ارگان‌ها و عفونت خونی از مواردی است که در این مرحله مشاهده می‌شود.

 

دفورمیتی های پا (بدشکلی ها) :

همان طور که قبلا اشاره شد یکی از عوامل ایجاد زخم در پای افراد دیابتی وجود دفورمیتی هاییست که در این ناحیه وجود دارد. از جمله شایع ترین بدشکلی های  پا میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

• صافی کف پا
• کف پای گود (طاقدیسی)
• هالوکس والگوس (انحراف شست پا)
• انگشت چکشی
• خار پاشنه

 

سوال: چگونه دفورمیتی ها باعث بروز زخم در پا میشوند؟

در یک پای نرمال توزیع و انتقال فشار ناشی از وزن از کف پا به زمین در هنگام ایستادن و یا راه رفتن به صورت تقریبا یک نواخت در سطح کف پا انجام میپذیرد

اگر پا دچار دفورمیتی باشد فشار ها به صورت نامناسب توزیع شده و ممکن است به بعضی از نقاط در کف پا فشار بیشتر از حد نرمال وارد شود که این مسئله باعث ایجاد پینه و در دراز مدت زخم را در پی دارد.

علاوه بر این، کفش تنگ و نامناسب در این افراد باعث تشدید فشار های مخرب و حتی فشار به نواحی استخوانی قسمت جلو و روی پا میشود، که این مسئله خود از عوامل دیگر ایجاد زخم به شمار میرود.

 

پیشگیری بهتر از درمان

پیشگیری از ایجاد زخم پای دیابتی؛

با توچه به اهمیت موضوع به منظور جلوگیری از ایجاد زخم ،بنابر استاندارد های سازمان بهداشت جهانی همه ی افراد دیابتی حتی در صورت عدم وجود زخم در پا باید سالانه پای خود را به منظور معاینات دقیق به متخصصین مربوطه نشان داده تا از سلامت کامل پای خود اطمینان حاصل نمایند.

از جمله راه های پیشگیری ؛

۱_ درمان و اصلاح دفورمیتی (بدشکلی) های پا : درمان به صورت اسپیلت های شبانه یا داخل کفش میتواند تا حد زیادی از ایجاد زخم در مناطق پر فشار استخوانی جلوگیری کند.

۲_استفاده از کفش و کفی طبی: یکی از عواملی که باعث بروز بیشتر زخم پای دیابتی میشود پوشیدن کفش های تنگ و نامناسب است، از این رو عزیزان باید در انتخاب کفش بیشترین دقت نظر را داشته باشند.

۳_ کنترل منظم قند خون

۴_معاینه ی روزانه و دقیق پا به وسیله خود فرد و یا افراد: این معاینه باید به صورت مشاهده دقیق کف پا، لای انگشتان و روی پا باشد، همچنین لمس پا برای اطمینان وجود حس در کف پا حائز اهمیت است.

۵_شستشوی منظم پا و رعایت بهداشت پا

۶_ پا برهنه راه نرفتن و نپوشیدن صندل

۷_ پوشیدن جوراب‌های تمیز و خشک(از پوشیدن جوراب‌های چروکیده و دارای سوراخ پرهیز کنید.)

۸_ عدم استعمال دخانیات

۹_گرفتن صحیح ناخن ها (جلوگیری از ورود ناخن به گوشت پا)

 

مدیریت زخم

درمان زخم پای دیابتی :

درمان های مختلفی در سرار جهان برای زخم پای دیابتی اتخاذ میشود .

یکی از درمان های غیرجراحی و جزو اصلی ترین روش های درمان، offloading است.

در این روش پس از معاینه پا توسط درمانگر ومشاهد زخم ، بسته به نوع و پیشرفت زخم به ساخت وسیله ای به منظور برداشتن فشار از کف پا پرداخته میشود .

این وسیله میتواند به صورت کفش طبی سفارشی و یا اسپیلت باشد. با این روش زخم به سرعت ترمیم شده و از پیشرفت آن جلوگیری میشود ،از دیگر مزیت های این روش نسبت به گچ گرفتن ، این است که اسپیلنت قابلیت باز شدن به منظور مشاهده زخم برای تعویض پانسمان و یا شستشو را دارد.

 

نکته خیلی مهم که در ابتدای متن نیز به آن اشاره شد:۱۰ درصد مردم جهان به بیماری دیابت مبتلا هستند و از هر ۴بیمار دیابتی ۱نفر دچار زخم در پاست، شاید باورنکردنی باشد ولی هر ۲۰ثانیه ۱پا به علت زخم پای دیابتی در دنیا قطع میشود.

ازینرو مدیریت و پیشگری زخم های دیابتی بسیار حائز اهمیت میباشد.

خدمات کلینیک ارتوپد فنی پیکره در این حوضه:

1. معاینه و ارزیابی دقیق پا و الگوی راه رفتن به وسیله درمانگر و با کمک اسکنرهای پیشرفته فشار کف پا و ۳بعدی
2. ساخت و ارائه ی اسپیلنت های مربوط به دفورمیتی های پا توسط کارشناسان پس از معاینه دقیق
3. ساخت انواع کفش و کفی طبی باتوجه به اسکن های انجام شده ب منظور کاهش فشار در نقاط مسعتد زخم
4. شستشو و حذف بافت عفونی از محل زخم و انجام پانسمان نوین
5. ساخت و ارائه ی ارتوزهای offloading به منظور درمان وجلوگیری از پیشرفت زخم های دیابتی
6. ساخت پروتز برای عضو از دست رفته در موارد منجر به قطع عضو

برای معاینه و ارزیابی توسط متخصصین ما کافیست روی این متن کلیک فرمایید.